Streven naar toekomstbestendigheid is het motto van melkveebedrijf Van de Streek in Broek (FR). De ondernemers bouwden in 2009 een moderne stal die mest scheiding mogelijk maakte, wat uiteindelijk leidde tot de aankoop van een mono-mestvergister in 2020. Dit stelde hen in staat om niet alleen zelfvoorzienend in energie te zijn, maar ook een extra inkomstenbron te creëren en hun agrarische kringloop verder te optimaliseren.

Rutger van de Streek, de derde generatie aan het roer van dit familiebedrijf dat zijn oorsprong vond in 1972, heeft zich sinds 2015 bij de vennootschap gevoegd. Naast zijn werk bij Lely, besteedt hij vier dagen per week aan het continu verbeteren van het melkveebedrijf.

Dierenwelzijn en milieu

Elk decennium brengt het bedrijf belangrijke vernieuwingen aan. Robotmelksystemen werden in 2000 geïntroduceerd, en een baanbrekende stal werd in 2009 opgezet, ontwikkeld in samenwerking met drie andere boeren uit Friesland, met als doel een stal die aan alle eisen voldoet.

De focus binnen deze stal ligt sterk op het welzijn van de dieren. Het is volledig uitgerust voor robotmelken, inclusief speciale scheidingsruimtes waardoor koeien zelf kunnen kiezen wanneer ze gemolken worden, zonder andere dieren te verstoren – een aanpak die tien jaar geleden als revolutionair werd beschouwd.

Een uniek aspect van de stal is het vloersysteem. De vloer met gesloten sleuven zorgt ervoor dat mest en urine gescheiden worden verzameld, wat resulteerde in een proefstalstatus door de significante verlaging van de emissiefactor.

Rond 2016/2017 kwam de familie Van de Streek in aanraking met het Solarproject van FrieslandCampina, met de intentie om hun daken voor zonne-energie te verhuren, gestimuleerd door SDE-subsidies. Echter, technische beperkingen en voorrangsregels van de buurman dwongen hen om dit plan te heroverwegen.

Na alternatieven te hebben overwogen, bleek dat groen gas geen optie was vanwege de locatie. Echter, hun stalvloer en de faciliteit voor verse mest bleken ideaal voor een mestvergister. Na overleg met Jumpstart, installeerden ze een mono-mestvergister van Biolectric, die sinds januari 2021 volledig functioneel is.

Het grootste voordeel van deze mestvergister is de mogelijkheid om zelf elektriciteit te genereren, wat kosten bespaart en extra inkomsten oplevert. In tegenstelling tot zonnepanelen, die op zonnige dagen pieken in energieproductie, levert de mestvergister een stabiele energietoevoer. Met de capaciteit om theoretisch 480.000 kWh per jaar te genereren, produceerde het bedrijf in 2021 ongeveer 360.000 kWh, waarvan 200.000 kWh voor eigen gebruik was en de rest werd teruggeleverd aan het net. De verwachting is dat de investering binnen acht tot tien jaar is terugverdiend, waarmee wordt aangetoond dat een mono-mestvergister een gelijkmatigere energiebron is dan zonnepanelen.

Explosierisico

Een bijkomend voordeel is de reductie van gevaarlijke gassen in de stal. Ondanks een gesloten vloersysteem, blijft het risico op explosies bestaan, iets wat het bedrijf in het verleden al ervaren heeft met negatieve gevolgen tijdens het mixen van mest. Van de Streek is echter tevreden over de kwaliteit van de mest na vergisting; het bevat minder organisch materiaal, waardoor het vloeibaarder is. Dit is ideaal voor de veengronden waarop het bedrijf gelegen is, waardoor het later uitrijden van mest vergemakkelijkt wordt zonder water toe te hoeven voegen.

De werking van de mestvergister is eenvoudig, net als de dagelijkse controle. De administratieve kant van de vergister in bedrijf stellen is echter complexer, met veel overleg met diverse instanties om de vereiste gegevens te verstrekken, deels door de aanwezigheid van kleinverbruik-aansluitingen.

Melkveebedrijf Van de Streek

Gelegen in Broek (FR), telt het melkveebedrijf van de familie Van de Streek 245 melkkoeien en het bijhorende jongvee. De recente investering in een mono-mestvergister markeert een nieuwe stap naar toekomstbestendigheid volgens het bedrijf zelf.

Mogelijkheden

• Het bedrijf kan zelfvoorzienend worden in energie en het overschot verkopen.
• De mogelijkheid om een gesloten agrarische kringloop te realiseren.
• Het belang van CO2-reductie zal in de toekomst alleen maar toenemen.

Uitdagingen

• Het aanschaffen van een vergister is slechts het begin; de implementatie ervan brengt veel meer uitdagingen met zich mee.
• Het is essentieel om een nauwkeurige schatting te maken van de te produceren gas hoeveelheid en hier realistisch in te blijven.
• Voor optimale werking dient de mest zo vers mogelijk te zijn bij het invoeren in de vergister, wat vereist dat het stalvloersysteem hierop is afgestemd.

Innovatie in Grasdroging

Voor Van de Streek speelt het optimaliseren van de landbouwkringloop en het genereren van extra inkomsten via de mestvergister een belangrijke rol, hoewel de primaire focus op de gezondheid en prestatie van de koeien blijft. Het bedrijf blijft vernieuwen, met recente investeringen in een efficiënte grasdroger. Dit apparaat droogt gras bij temperaturen tussen de 60 en 70 graden Celsius in een recordtijd tot hooi. Hoewel de huidige opbrengst voornamelijk ten goede komt aan de kalveren, verkent Van de Streek mogelijkheden voor toekomstige winstgevendheid.

Daarnaast is er geïnvesteerd in een nieuwe verwarmingsinstallatie, met het doel om de restwarmte van de grasdroger te benutten voor de verwarming van het woonhuis, als een stap richting volledige onafhankelijkheid van aardgas. Deze aanpak illustreert de continue drang naar innovatie en verbetering binnen het bedrijf.

Van de Streek kijkt optimistisch naar de toekomst, mede dankzij de moderne faciliteiten en methodes die niet alleen bijdragen aan methaanreductie maar ook aan extra inkomsten via de energieproductie van de mestvergister. De interesse in het verder verfijnen van mestbehandelingsprocessen, met behulp van de nieuwste technologieën, benadrukt de ambitie om de agrarische kringloop steeds verder te sluiten en klaar te zijn voor toekomstige ontwikkelingen.