De oplopende energieprijzen wakkeren de interesse in mestvergisting en daaraan gekoppelde stikstofreducerende technologieën aan. Nederland huisvest momenteel ongeveer veertig installaties voor mono-mestvergisting. Aan het begin van 2022 kregen reeds twintig aanvragen voor subsidies (SDE – Stimuleringsregeling Duurzame Energietransitie) groen licht. Voor september wordt een toename tot vijftig aanvragen voorzien. Bij de melkveeonderneming van Pieter en Bart Voet in Schaijk (Noord-Brabant) is sinds 2020 een Biolectric mono-mestvergister operationeel, ondersteund door de 275 koeien van hun VOF. Deze installatie produceert niet alleen elektriciteit via warmtekrachtkoppeling (WKK), maar levert ook warmte die voornamelijk op de boerderij wordt benut. Centraal in dit gesloten kringloopsysteem staat de vergister, ondersteund door een stikstofstripper, een hygiënisatietrommel en een scheider voor het verdikken en verdunnen van digestaat, waarbij de dikke fractie als stalstrooisel dient.
Focus op stikstofreductie
Na bijna twee jaar is Pieter Voet nog steeds tevreden: “De vergister functioneert uitstekend met minder dan vijftien minuten dagelijks onderhoud. Andere componenten, zoals de stikstofstripper, vereisen meer tijd; eens in de acht weken besteden we er een middag aan om het vulmateriaal schoon te maken.” Voet benadrukt dat de keuze voor mono-mestvergisting logisch was om duurzamer te boeren, emissies te verlagen en de kringloop te sluiten, ondanks beperkingen zoals het ontbreken van weidegang vanwege een kleine kavel. “We volgen de ontwikkelingen in mestvergisting al jaren. Ik was erbij toen in 2016 Pieter Heeg in Friesland, met steun van Jumpstart en in aanwezigheid van minister Kamp, de eerste vergister startte.” Ondanks aanvankelijke teleurstellingen denkt Voet nu positiever: “Alles verloopt voortreffelijk, beter kan niet. Bij problemen vinden we altijd een luisterend oor. Zo hebben we met enkele collega-melkveehouders en Biolectric onlangs een nieuwe warmtewisselaar besproken, die binnen een maand werd geïntegreerd.”
Toewijding en technische betrouwbaarheid
Frederik Dejonghe, hoofd van de onderhoudsafdeling bij Biolectric, onderstreept het belang van service: “Een technische beschikbaarheid van 90 procent is wat we bieden. Goede service is essentieel voor het winnen van vertrouwen.” Biolectric, oorspronkelijk uit België en nu actief in heel West-Europa, was een van de drie bedrijven geselecteerd door Jumpstart in 2016. Dejonghe merkt op: “De samenwerking met Nederlandse bedrijven zoals DLV, Fabiton en ABN Amro is intensief. Inmiddels hebben we meer dan 250 installaties in West-Europa.”
Veranderende rol van Jumpstart Volgens Martijn den Besten, projectmanager bij FrieslandCampina, is de rol van Jumpstart geëvolueerd: “Aanvankelijk was het doel ervaring opdoen. Nu focussen we meer op de inzet van de boeren zelf.” Den Besten benadrukt de voortdurende inzet voor informatieverspreiding en het organiseren van studiegroepen en open dagen.
Verhoogde belangstelling en verminderde terugverdientijd De stijgende energieprijzen hebben de terugverdientijd van investeringen in vergisters aanzienlijk verkort. “De terugverdientijd is nu duidelijk minder dan zeven jaar,” berekende Dejonghe. Dit sluit aan bij de ervaringen van Voet, die ook plannen heeft om de warmte efficiënter te benut.
