Vanaf dit moment beginnen we de voordelen te zien: het bedrijf Biolectric uit Oost-Vlaanderen, gespecialiseerd in het ontwikkelen van vergisters die vloeibare mest omzetten in hernieuwbare energie en tegelijkertijd de CO2-uitstoot op boerderijen aanzienlijk verlagen. Ze hebben een potentieel van 700 units in Vlaanderen. Biolectric staat aan de top als marktleider in West-Europa.
We bezoeken het Koeweidehof in Merchtem voor een gesprek met Bart Vanderstraeten, een tweede generatie boer. Tussen de koeien en onder invloed van ventilatoren en de natuurlijke wind, worden we geconfronteerd met een innovatieve manier om elektriciteit te produceren uit koeienmest, met dank aan Biolectric. Buiten de stal valt de vergister op, waar mest wordt getransformeerd tot methaan, dat boven in de installatie onder een driehoekige luifel wordt verzameld en omgezet in energie. “Met onze systemen verminderen we de stikstof met twee derde en methaanuitstoot met vier vijfde,” verklaart Klaas Vanhee (34), verkoopdirecteur bij Biolectric, die benadrukt dat het merendeel van hun cliënteel bestaat uit melkveehouders, maar dat ze ook oplossingen bieden voor varkensboeren. De technologie vereist slechts minimale dagelijkse inzet van de boer, wat hen in staat stelt zich op hun kernactiviteiten te focussen.
De monitoring en besturing van de wereldwijde installaties gebeurd digitaal vanuit het hoofdkantoor in Temse, Oost-Vlaanderen. Ze hebben installaties verspreid over de wereld, inclusief Canada, speelt Frankrijk de rol van grootste markt.
Dankzij hun baanbrekende techniek ontving het bedrijf afgelopen jaar een Trends Impact Award. Met hun 300 units hebben ze de CO2-emissies van de agrarische sector met 96.000 ton per jaar weten te verlagen. Philippe Jans (45), CEO van Biolectric, benadrukt: “Onze systemen zijn specifiek ontworpen voor boeren die tussen de 60 en 500 melkkoeien hebben, wat overeenkomt met de meerderheid van de boerderijen in West-Europa.”
“Het grootste deel van de tijd kunnen onze installaties volledig in de elektriciteitsbehoefte van het bedrijf voorzien. Deze elektriciteit kan zowel intern gebruikt worden als teruggeleverd worden aan het net. Onze vergisters produceren continu energie, onafhankelijk van zonlicht of wind, doordat er altijd mest wordt geproduceerd, dag en nacht, elke dag van de week.”
Bovendien genereert het systeem warmte, die gebruikt wordt voor het verwarmen van gebouwen, het schoonmaakwater, of drinkwater voor de dieren. “Koeien geven de voorkeur aan water dat lauwwarm is in plaats van koud, wat resulteert in een hogere melkproductie.”
De kosten voor een vergistingsinstallatie variëren van 165.000 tot 500.000 euro. Boeren genereren niet alleen hun eigen energie met deze investering, maar kunnen ook profiteren van een fiscale aftrekbaarheid van 110 procent.
Het lijkt erop dat Biolectric zich in een bloeiende groeisector bevindt. Desondanks rapporteerde Biolectric, met bijna 56 procent eigendom door de genoteerde holding Ackermans & van Haaren, verliezen over de laatste twee jaar. Philippe Jans licht echter toe: “Ons orderboek staat op 40 miljoen euro aan omzet.” Hij benadrukt dat Biolectric in 2023 een operationele winst verwacht, vóór aftrek van afschrijvingen en waardeverminderingen. “We investeren voortdurend aanzienlijk in onderzoek en ontwikkeling, waarbij tien van onze zestig medewerkers zich hier volledig op richten. Daarnaast hebben we de afgelopen jaren onze eigen verkoopafdelingen in de buurlanden aanzienlijk uitgebreid, in tegenstelling tot onze eerdere samenwerkingen met distributeurs. Een distributeur kan tevreden zijn met een jaarlijkse omzetgroei van enkele procenten, maar wij streven naar meer. Deze investeringen zijn terug te zien in onze financiële resultaten van de afgelopen twee jaar, maar we verwachten de vruchten hiervan vanaf dit jaar te plukken.”
Philippe Jans wijst ook op de lange verkoopcyclus van de biogasinstallaties. “Wanneer een boer besluit om een vergistingsinstallatie te kopen, start dit een uitgebreid proces,” legt hij uit. Biolectric heeft een projectmanagementteam dat verantwoordelijk is voor het verkrijgen van de nodige milieu-, bouw- en aansluitvergunningen. Dit team zorgt ervoor dat alle benodigde documenten tijdig en correct worden verzonden naar de relevante autoriteiten. Er kan tot twee jaar zitten tussen het ondertekenen van de overeenkomst en de daadwerkelijke constructie van de installatie.
In Temse vindt de productie van vergistingsinstallaties plaats. Met een huidige opdracht voor 185 apparaten, heeft het bedrijf werk voor de komende twee jaar. “Ons productieschema gaat het gehele jaar door, met een tempo van twee installaties per week,” deelt Klaas Vanhee, de verkoopdirecteur, mee. “Vier jaar terug produceerden we nog één installatie elke twee weken. We zijn van plan de productiesnelheid nog op te voeren. Het aantrekken van gekwalificeerd technisch personeel, waaronder burgerlijke ingenieurs en monteurs gespecialiseerd in elektromechanica, gaat ons goed af. Ons streven naar een duurzamere landbouw trekt veel jong talent.”
De installatie van deze machines op de boerderijen wordt verzorgd door een onderaannemer, Debusschere Agri uit West-Vlaanderen. Philippe Jans vergelijkt het proces met het in elkaar zetten van IKEA-meubilair: relatief eenvoudig. “De echte technische expertise bevindt zich in de productiefase, die wij in Temse houden.”
Ondanks de ambitieuze plannen heeft Biolectric tot nu toe slechts vijftig installaties in Vlaanderen geplaatst, deels vanwege de moeizame vergunningsprocedures. Er bestaat geen gestandaardiseerd protocol in Vlaanderen voor het meten van stikstofemissies met verschillende technologieën. Het WeComV, de wetenschappelijke commissie voor veeteelt, vorig jaar werd opgericht, heeft het geen consensus bereikt. “We baseren ons op studies van de Universiteit Wageningen, die aantonen dat onze installaties de stikstofemissie met twee derde verminderen,” stelt Klaas Vanhee. Het ontbreken van een meetprotocol hindert onze groei, voegt Philippe Jans toe, en beschrijft de situatie als frustrerend. Boeren, die willen voldoen aan duurzaamheidscriteria en de uitstoot van broeikasgassen willen verminderen, staan voor vergelijkbare uitdagingen als de auto-industrie met de transitie naar elektrische voertuigen. “Het is alsof de overheid stopt met het uitgeven van kentekenplaten voor elektrische auto’s terwijl ze tegelijkertijd verwacht dat het wagenpark verduurzaamt. Zo gaat het ook in onze sector. Boeren willen verduurzamen en hun uitstoot verminderen, maar ze lopen vast op vergunningsprocedures,” legt hij uit. Hij spreekt over een Kafkaiaanse situatie waarbij bureaucratische obstakels de vooruitgang belemmeren.
Toch is Biolectric de marktleider in hun segment, zonder directe concurrenten voor boerderijen met 60 tot 500 koeien, en heeft ambitieuze plannen om het grootste deel van de bijna 700 biogasinstallaties te installeren die Vlaanderen volgens het aan de Europese Commissie voorgelegde klimaatplan voor 2030 ambieert. Dit zou de CO2-uitstoot met 170.000 ton verminderen. Momenteel heeft Biolectric 50 installaties staan. “Wij domineren ons segment,” benadrukt Klaas Vanhee. “We hopen dat we het merendeel van deze 700 installaties kunnen realiseren in Vlaanderen.”
